bij het scheepvaartmuseum

bij het scheepvaartmuseum
Als schipper van het V.O.C. schip de Amsterdam

donderdag 26 mei 2016

Vreemdgaan en een vluggertje deel 2



Sluisingang IJmuiden
 
 

De binnenvaart op zee



Zondag 11mei
Rond de middag gingen we aan boord, Hilary, Pia en Corry voeren mee naar IJmuiden, door de sluis en vastmaken bij een scheepswerf in de Haringhaven. Daarna een visje eten. Onze gasten gingen met de bus terug en wij op tijd naar onze kooien. Janna en ik sliepen in de bak voorin in kooien die eigenlijk bestemd waren voor opslag. Het rook er naar teer en verf.
'Een goede douche zal jullie geen kwaad doen bij aankomst in London,' zei Hilary, 'een stel stinkende pekbroeken worden jullie!'



Werf Haringhaven



Maandag 12 mei
Vijf uur in de morgen de motoren opstarten, alles goed nalopen met de eigenaren en nogmaals verteld waar eventueel lekkages kunnen ontstaan en hoe zij te verhelpen waren.
Hij die achter ons aan voer op het hart gedrukt: 'Kijk ieder uur naar de motor, controleer de koelwaterinlaat evenals de temperatuur van de motor en houd de schroefasafdichting in de gaten. Zie je iets van water dan moet er vet in gepompt worden via deze nippel.'
De schepen hadden zeker vijf jaar opgelegd gelegen.
Ontbijten, afruimen, alles zeevast zetten. Het was mooi weer, om zeven uur passeerden we de pieren van IJmuiden.
'Kijk Janna, nu zit je voor de derde maal op zee maar nu met een taak, sturen!'



Noordpier IJmuiden

 
Als het mogelijk was wilde ik voor donker ankeren nabij de monding van River Colne (zijrivier van de Theems) die door Colchester stroomt. Hij die achter ons aan voer kon zelfs met iets minder toeren varen (zijn schip was sneller). Op het kompas sturen moesten beide families leren, maar na een uur had een ieder het door en werd het schroefwater een rechte lijn. Bij ons moest er veel vet in de roerkoning, maar na verloop van tijd ging het sturen toch lichter. Maar ja, het zouden varende woonboten worden, het ruim was er geschikt voor.
Maandagavond laat ten anker in de monding van de Colne, hier liet ik een verbinding maken tussen de schepen door middel van een tros voor het geval er een ankerketting zou breken, deze waren in jaren niet meer gekeurd op sterkte. Door de verbinding met een tros extra zekerheid voor het geval er een zou breken. Toch ook maar ankerwacht houden om beurten.



Monding River Colne
 

Dinsdag 13 mei
Twee uur voor de stroom de volgende morgen kenterde gingen de ankers op, eerst richting de monding van de Medway: 'Een goede reis en maak er een mooie woonboot van!'
Wij gingen de Theems op met vol vermogen, met de stroom in de kont over de Yantlet Flats en de Blyth Sands naar Gravesend, hier kon ik de familie meedelen: 'Vanavond Teddington Lock nog bij daglicht!'

 
Monding River Medway
 



Thames Upper Section
 



Foto Thames


 
Tijdens de reis op de Theems contact gehad met Frits via de VHF, hij had dienst op een van de havenslepers.
'Als je tegen de kant ligt en je kunt van boord bel dan Brenda, zij komt jullie dan ophalen. Slapen doen jullie in Three Colt Street.'
Om acht uur meerden we af achter Teddington Lock. Een pint in The Dog and the Duck  waar werd afgerekend, er werd een dag extra betaald. Ook een tot ziens en maak er een mooie varende woonboot van.
Brenda gebeld en gezegd waar we zaten.
'Je ziet me over een uur, tot zo!'
Toen we daar op een bankje voor The Dog and the Duck zaten onder het genot van onze tweede pint vroeg ik aan Janna: 'Gaan we dit vaker doen?'
'Natuurlijk,' was haar antwoord, 'het is een betaalde vakantie. Het schip sturen vond ik leuk, zo’n reisje op de Theems is prachtig, vooral vanaf de Tower Bridge. Jammer dat Hilary niet mee kon. Waar we nu zitten krijg ik het Durgerdam-gevoel, bij de stad en toch buiten. Kijk, is dat Brenda die daar aangelopen komt, wat lijkt die op haar zus (Hilary, red.)!' Een omhelzing en nog een biertje.
'Pa en Ma zijn thuis, ze verwachten jullie en slapen doen jullie daar ook. Dus Janna, morgenavond met Ma in de bus naar Aldgate voor de Bingo, dit is de enige avond dat ik nog in de zaak help.
Ja Janna en Peter, Limehouse is erg veranderd sinds 1970. Behalve de Bingo van Ma, zij gaat nog altijd op de woensdagavond. Pa zegt wel eens tegen haar: 'Als we op Kreta wonen, ga je dan ook nog?'
'Het hondje Brenda, is dat er ook nog?'
'Ja, ze is alweer tien jaar. Frits is nu vader van drie dochters, maar dat wisten jullie al'.
Een zeer hartelijk weerzien werd het in Three Colt Street. Pa had de frituur warm gehouden voor mijn favoriete Engelse hap.
'Zo heeft hij mijn dochters leren kennen,' zei Pa Goldappel tegen Janna.
'Als extra een 'steak and kidney pie', voor jou ook Janna?'
'Graag,' zei ze, 'Peter koopt wel weer een nieuwe broek voor mij. Dit heeft hij ook voor Hilary gedaan toen zij hem met zijn studie hielp.'
Pa en Ma stonden te glunderen toen de Fish and Chips werd opgediend. Ma ging Hilary bellen dat we goed waren aangekomen.
Later in bed zei Janna: 'Ze hebben er totaal geen moeite mee hoe we met ons drieën ons leven delen.'
'Ja Janna, het zijn mensen die de zon in het water kunnen zien schijnen, ze hebben wel gezien en gemerkt dat er geen jaloezie is bij ons.'

 
Recht zo die gaat!
F.L .Woodleg
 
 


donderdag 19 mei 2016

Vreemdgaan en een vluggertje deel 1







Vrijdag 9 mei
Daags na de terugkomst van de Monte Zo reed Janna mij langs ASD. De eindafrekening werd daar opgemaakt.
'Wil je weer een klus voor ons doen Piet?'
'Natuurlijk Jos, door jou met je Piranha (klik) mocht ik blijven varen!'
Bij Gruno was er eveneens koffie met een eindafrekening en de vraag: 'Wanneer mag je weer weg?'
Dit ontlokte mij de vraag: 'Wat heeft u dan voor leuks?'
'Wel, nu zijn het drie binnenvaartschepen die naar Engeland zijn verkocht door een scheepsmakelaar.
Zij gaan op eigen kiel, de twee kleintjes zijn luxemotorschepen*. Eén voor Rochester (River Medway), de andere voor Londen Upper Thames. De derde, een tanker, ligt nog op de werf en moet naar de River Mersey over drie weken. De beide luxe motorschepen liggen klaar, deze zijn op de werf geweest in het Westerdok voor onderzoek huiddikte (dikte plaatstaal) en het schoonmaken van de brandstoftanks plus motoronderhoud. Als ik de familie bel dan kan je maandag met de eerste weg, die voor Rochester zou ik zeggen. In beide gevallen wil men een navigator aan boord voor het stuk over zee. Ze kunnen niet veel betalen, de helft van wat je bij ons krijgt per dag. Reiskosten worden vergoed.'
'Mag ik erover nadenken Cees? Dit wil ik even gaan bespreken onder de lunch. Voor de klok van tweeën hoor je van mij.'
Toen we in de auto zaten: 'Janna dit zouden wij  kunnen gaan doen. Als het weer goed is dan volgende week.'
'Hoezo wij Peter?'
'Kijk, de schepen kunnen achterelkaar aan varen. Wij varen die voor London bestemd is, de andere kan met de eigenaar aan boord vanaf de Medway boei zelf wel de weg vinden naar Rochester. De eigenaren doen het geld in één pot, plus dat van de retourtickets erbij. Ze hadden toch tweemaal deze kosten gehad. De derde ticket betalen we uit eigen zak. Omdat ze me betalen in Engelse ponden hebben we die gelijk voor Londen.'
Bij terugkomst in De Druif Hilary, Rob en Pia het Londen verhaal verteld.
Hilary zei: 'Ik kan geen vrij nemen in zo'n kort tijdsbestek. Daar komt bij dat ik deze zomer iets voor Artsen Zonder Grenzen wil gaan doen.'
'Als jullie na het pinksterweekend maar terug zijn in Amsterdam voor ons oké. Met de pinksterdagen word ik ingewerkt door Pa Meijer in het Paviljoen. Voor de bediening heeft hij dan strandhulpen. Hierna doen Pia en ik het paviljoen en slapen daar dan ook,' zei Rob.
Cees Smit kon de eigenaren van de schepen gaan bellen: 'Ik bel je zo snel mogelijk terug als de eigenaren met je voorstel instemmen.'
Een uur later belde hij al: 'De families gaan ermee akkoord, ze zijn hier morgenavond al. Ik haal ze van de trein. De zeekaart en de almanak liggen dan aan boord. Ze hadden een verzoek of jij de boodschappen wilt doen. Ze komen met zes personen.'
'Geen punt, het bedrag zie ik graag retour in ponden. Hun loods, nu tevens scheepshandelaar, wil morgenmiddag de schepen naar het Stenen Hoofd  verhalen.'
'Help je mee Cees?'
'Ja dat doe ik, dan vraag ik Joop Sanders voor de motoren, kan hij je gelijk nog het een en ander uitleggen.

Zaterdag 10 mei
Janna werkte deze dag nog. Ik haalde de boodschappen voor de reis en belde vlug even met Frits en Brenda in London. Hilary reed me naar de schepen en voer tijdens het verhalen naar het Stenen Hoofd  mee. Dit ging zonder problemen alleen had het iets te weinig koelwater.
'Even de wierpot* nakijken.' Volgens Joop Sanders zat hij niet goed dicht.
'Ik haal de families op van het CS, ze komen daar aan rond zes uur,' zei Cees Smit.
Men was keurig op tijd. Even voorstellen wie wie was. Of we zelf nog voor een kussen met slaapzak konden zorgen dan was er voor ieder wel een slaapplaats.

Wordt vervolgd...
 
* Luxemotorschip - Deed ongeveer rond 1920 zijn intrede. Het waren de eerste binnenvaartschepen met motor. Laadvermogen 50 tot 400 ton. Voor deze tijd had men zeil- of sleepschepen.
 
** Wierpot = Filter die in een bak (wierpot) zit van het aangezogen buitenboord water om de motor te koelen.
De filter houdt de viezigheid die in het water zit dat van buitenboord komt tegen.
 
Recht zo die gaat!
F.L..Woodleg

 
 

donderdag 12 mei 2016

Monte Zo deel 3



 
Aanloop Hoek van Holland



Donderdag 8 mei
Even na twaalf uur de loods aan boord, een ieder verwittigd van onze aankomsttijd welke rond vier uur in de namiddag zou zijn. Afgemeerd in de Waalhaven bij Pakhuis Meesteren.
' Ja loods, na lossing wacht de slopershamer op deze oude dame van 43 jaar.'
MK bedankt, de telegraaf ging op stop. De loopplak uit, het Agentschap met de Waterpolitie en de Douane klaarden het schip in. De verzegelingen laten controleren door de Douane, samen met de stuurlieden en wederom in het journaal vermeld. Diepgangen opgenomen, journaal afgesloten. Deze ging in mijn koffer die op slot ging. Even later meldde zich Jos Elswijk van ASD met Ramon Nunes, in hun kielzog Kees & Henk plus Ron. Met deze laatste drie liepen we de verzegelingen na onder het mom 'Dit was niet nodig geweest Kapitein'.
ASD rekende af met de bemanning, zij werden bedankt. Morgenochtend om elf uur een taxibusje naar CS Rotterdam.
'Kapitein we zien u morgen bij ons op kantoor op steiger 9 achter CS Amsterdam.'
Kees & Henk overhandigde ik de eigendomspapieren van het schip samen met de ladingpapieren, gereed voor lossing.
Men gaf mij een dichte envelop van de Handelsmaatschappij.
'Kapitein bedankt voor de vlotte reis. Heeft u er bezwaar tegen dat Ron en zijn vrienden aan boord slapen zodat zij er bij zijn als het lossen begint?'
'Nee, waarom? U heeft nu de leiding van het schip, er zal eventueel nog drie man zijn die hen willen helpen met het openleggen van de ruimen. De bemanning slaapt vannacht nog aan boord, ik word opgehaald.'
'Dan zet ik uw koffer aan de wal, tenslotte heb ik hem ook aan boord gezet in Durban,' zei Ron.
'In de messroom is er koffie Ron, in mijn hut staan nog twee dozen bier en in de pantry vind je nog proviand.'
Nog even zitten napraten over de reis met de mensen uit Durban. In de messroom maakte ik de enveloppe open, telde de inhoud en gaf deze aan de oudste van de stuurlieden.
'Geef je vrouw er tweehonderd van en verdeel de rest onder de niet Nederlanders.'
Toen hoorde ik een bekende stem vragen: 'Waar is de Kapitein?'
'Dames, hij bevindt zich in de messroom.'
'Ron, mijn koffer mag van boord, meiden eerst naar de Ballentent voor de bal gehakt  op de Parkkade.'
Bij het instappen zeiden ze: 'Wel een heel ander schip dan de Spring Lady!'
Bij aankomst bij De Druif wilde ik de trap op.
'Nee Peter, jij gaat de trap af en slaapt in het souterrain evenals wij. Onder de opkamer is het nieuwe bed, we hebben er nog niet in geslapen,' hoorde ik uit twee monden.
Uit de koffer hoorde ik Manneke zeggen: 'Daar zal vannacht ook niet veel van komen papa.' 
'Zet hem maar bij de nieuwe vriendjes Bertus en Brutus die we voor hem gekocht hebben, ze staan in het raam in de woonkamer,' zei Hilary.
'Dan kan hij zich voorstellen en ze kunnen dan hun reisverhalen bepraten,' zei Janna.
De vriendjes zijn er nog steeds, evenals Flip, Bartje, Björn. Eerdaags ook over Eric en Janne, de Noormannen die ik eens meenam van een andere zeereis.


 

 


Manneke, de kristallen wereldbol en Bertus en Brutus
bij hun vuurtoren in het raampje in Zweden.



'Jouw bijdrage aan ons souterrain wordt de deuren afschilderen Peter,' zei Janna. De inrichting zou er tegen het einde van de maand zijn. We leven tijdelijk op oude spullen van Rob en Pia tot de nieuwe er zijn. Het keukenblok staat er al evenals jouw douche. Beiden werken al.








Ons achtertuintje


Bijpraten met Rob en Pia in de gelachkamer. Voor we naar beneden gingen hadden zij een vraag: 'Wil jij met Janna De Druif doen de komende tijd tot eind september? Mijn broer Bob runt zoals je weet het strandpaviljoen ‘Meijer aan Zee’ van zijn schoonvader in Zandvoort. Hij heeft de benen genomen met een serveerster. Corry mijn schoonzus is totaal van slag, zij wil het paviljoen dicht laten. Nu willen Pia en ik deze van de zomer voor haar en haar vader draaien, we zullen er dan ook slapen. Vandaar mijn vraag aan jou.'
'Bij één van onze telefoongesprekken uit Durban vertelde Janna al zoiets over Bob en Corry. Ik zal jullie helpen.'
Nog niet wetende dat ik dit meerdere jaren zou doen.
Morgen eerst langs ASD en Gruno.
'Welterusten. Morgen om tien uur koffie?'

Dit was even het begin over de Monte Zo. Er komt namelijk nog een vervolg want:
De Monte Zo had nog een vervelende angel!

Maar eerst even iets anders en dus is de volgende blog: Vreemdgaan en een vluggertje deel 1.

 
Recht zo die gaat!
F.L..Woodleg


 
 
 

donderdag 5 mei 2016

Monte Zo deel 2




 

Zeeklaar maken voor de reis naar Rotterdam



Woensdag 2 april

Om zeven uur in de morgen werd er op mijn deur geklopt: 'Kapitein een goede morgen, mag ik mijn vrouw voorstellen, zij zou ook de reis graag meemaken en wel als kok. Dan loop ik een wacht op de brug, daar zal ik beter in zijn dan in de kombuis.'
'Ja, mij goed hoor Stuurman maar ze zal geen gage kunnen krijgen omdat u op de loonlijst als kok staat. Ik zal dit wel doorgeven aan de eigenaren en bij ASD.'
'Dan zijn wij, net als de anderen om tien uur aan boord. Tot zo!'
De bootsman, een man met een Indiaas paspoort, was samen met de marconist in de kombuis bezig. Ontbijt: koffie met rijst en vlees in kerriesaus. Onder het eten vertelden ze mij het een en ander over het schip. Bijvoorbeeld dat het er voor het laden op leek dat de mangatdeksels* van de voorpiek en van tank één los waren geweest, evenals die van de achterpiek.
Dit terwijl die van de drinkwatertank deze sporen niet had.


Foto mangat aangereikt door een stille Zweedse lezer
 

Dit zette mij aan het denken. Maar even de tanks peilen samen met de bootsman. Het Agentschap gebeld dat ik de ruimen en ruim toegangen graag verzegeld zag. Dat konden ze regelen.
'De scheepshandelaar is naar u onderweg.'
Met hem en de bootsman liepen we de stores na die aan boord waren. Er werd een lijst gemaakt voor de benodigde proviand. Onderweg is er de eerste dertig dagen geen kruidenier. De beide gepensioneerde hoofdwerktuigkundigen hadden de machinekamer onder controle, de Engelsman kon en ging van boord. Onder het toeziend oog van de stuurlieden waren de ruimen en haar toegangen verzegeld.
'Waarom laat u dit doen?' was hun vraag.
'Ja heren, dan kan men ons in Rotterdam niet beschuldigen van het stelen van de lading tussen Durban - Rotterdam. Wil één van jullie dit in het journaal schrijven met het aantal verzegelingen? De proviand en het extra beddengoed komt rond de klok van zeven uur vanavond, laat dit ook aan onze bootsman en kok weten.'
Onder het avondeten overleggen met de MK: 'Kunnen wij overmorgen, vrijdag vier april, in de ochtend vertrekken?'
'Ja, dat kan. Er is dan voldoende stoom.'
'Dan geef ik dit als vertrekdatum door aan de eigenaren. Dan zal het vrijdag 4 april zijn als de loods met sleepboten arriveert. Om negen uur voor en achter zijn voor de gehele bemanning.'
U heeft dan stoom aan dek Kapitein,' zeiden de beide Wtk’s.
'Dit fenomeen heb ik nog nooit in de praktijk zien werken heren, maar ik ben ook 40 jaar jonger dan u. Dan wordt morgen gebruikt om alles door te lopen. Moet er nog extra vet komen voor de schroefas? De doorvoering lekte iets volgens de gegevens uit het MK journaal.'
'Niet nodig Kapitein, er staan drie blikken vet van elk 20 liter.'
'Stuurlieden, willen jullie de kaarten voor de reis nalopen? Mist er iets dan kunnen zij in Las Palmas geleverd worden, en graag de diepgang opnemen en deze in het journaal vermelden. Plak ook de oude en de nieuwe bemanningslijst erin.'
De marconist en de bootsman verzorgden het eten voor de buitenlanders tijdens de reis, zij aten 's avonds warm. Tevens deden zij tijdens de reis hand- en spandiensten in de MK.
Onze vrouwelijke kok bereidde de warme hap 's middags voor de Nederlanders na de “schoot aan”, deze was op kosten van Kees & Henk. Ik mocht er een scheepskas op na houden om, als ik wilde, op de rede van Las Palmas verse groenten en fruit aan boord te laten komen. Brood bakken deed ik zelf maar liever weer.
De reis verliep voorspoedig, vanaf Dakar de wind op de kop. In het journaal stond 'buizend en licht stampend schip', maar de OLD LADY  had er geen moeite mee.
Een dag voor passage Las Palmas een telegram gestuuurd naar de scheepshandelaar: 'Laat een bootje verse groenten en fruit langszij brengen op de rede, één uur voor aankomst bel ik u. Graag de kosten op de factuur in dollars.'
We moesten naar de kleine baai van het eiland La Palma i.v.m. de kosten van het proviand bootje.




Kees & Henk onze positie laten weten.
E.T.A. bij goed weer, acht mei voor Hoek van Holland.
Van Kaap Finisterre Spanje, hier begint de Golf van Biscaje, 320 mijl naar Ouessant (Ushant) ingang Engels Kanaal, hier draaide de wind naar zuidwest.
 
 

Cape Finisterre
 
 
 
Cape Finisterre met vuurtoren (internet).
 
 
 
In het journaal las men: 'Van achter inkomende zee, licht slingerend schip. Ouessant (Ushant) naar Dover 304 mijl.'


Ouessant (Ushant)
 

Bij passage Dover Kees & Henk gebeld: 'Nog 132 mijl naar Hoek van Holland, rond de middag van 8 mei bij de loodsboot, dan bel ik U weer. Wie is onze scheepsagent voor inklaring en heeft u al een losplaats?'
'Kapitein, de agent is Dirkzwager, lossen Waalhaven bij Pakhuis Meesteren (Pakhoed). Wij zullen er ook zijn en nemen het schip dan over.'
Ik vroeg ook nog maar een gesprek met ASD aan, tot nu toe waren alle betalingen op tijd binnen.
'De laatste wordt gedaan bij de loods aan boord, bel ons dan weer even Piet. Je ziet ons bij aankomst. We hebben voor iedereen die terug naar Durban gaat een open ticket, ook voor de kokkin, tevens hebben we voor de bemanning cash bij ons. Het lossen gebeurt onder toeziend oog van personeel van Kees & Henk. U mag dan ook van boord.'
'Of is het U moet van boord Jos, dat laat ik je donderdag wel weten, tot dan.'

* Mangatdeksel = Deksel die de opening afsluit in een tank. Men kan langs deze weg de tank inspecteren.

Wordt volgende week vervolgd door het derde en laatste deel.

Recht zo die gaat!
F.L..Woodleg