Durban, aankomst op de 'Monte Zo'
S.S. MONTE ZO, een schip uit 1932. Gebouwd op de werf bij William Dobson & Co Ltd in Newcastle upon
Tyne, met een Tripel expansie stoommachine van 2500 pk van North
Eastern Marine, eveneens uit Newcastle upon Tyne.
Snelheid 10 knopen, lengte 125 meter,
breedte 16 meter. Panamese vlag.
Eigenaren: een in- en verkoop
handelsmaatschappij uit Utrecht. Als je deze heren belde hadden zij
alleen een voornaam, Kees & Henk met een goed Hagenees accent.
De lading bestond uit stukgoed, wat in
dit geval een zeer rekbaar begrip was. Het was geladen in India, New
Mangalore.
Het verzoek van ASD (Amsterdam Ship Deliveries) om dit
schip naar Nederland te varen, was via Gruno gekomen. Zij was Durban
binnengelopen om kolen te bunkeren. Ze zou daarna in een keer naar
Rotterdam kunnen varen.
In de bunkerhaven was er oneindigheid
ontstaan tussen de leiding van het schip en de heren Kees & Henk
over het opnemen van gages, zoals de officiële melding was.
Maandag 31 maart
Meldde ik me in Durban bij het
Agentschap van het schip waarna ze me naar het schip brachten. Ik
vroeg de chauffeur te wachten met het aan boord brengen van mijn
koffers. Er waren drie Nederlanders aan boord, voorman/matroos Ron
met twee maten. Ook zij waren Haags volk. Voor de machinekamer was er
een Engelsman aan boord die, zo gauw er een aflosser was, van boord
wilde.
'Ron, mag ik de sleutels van mijn hut?
Ik neem aan dat daar de scheepspapieren/ladingpapieren liggen met het
Journaal?'
Op het eerste oog zag ik geen
malversaties waar men in Amsterdam naar had gevraagd.
'Ron sluit de boel maar weer af, ik
slaap vanavond nog aan de wal. Morgen om tien uur graag koffie voor
verdere kennismaking.'
Terug naar het agentschap en daar
gevraagd of men een hotel wilde regelen, ook had ik graag wat 'Cash
to Master'.
'Zou ik even met Amsterdam mogen bellen
om mijn eerste indruk door te geven? Ik had trouwens graag voor
morgenochtend negen uur vervoer naar het schip.'
Ik had de Crew List* van binnenkomst
Durban doorgenomen met ASD.
'De marconist, evenals de bootsman,
zitten volgens het Agentschap hier nog in het Zeemanshuis. Deze heren
ga ik vanavond een bezoek brengen, het Agentschap heeft een afspraak
geregeld. Tevens heeft het schip een telefoonaansluiting van de wal.
Na negen uur vanavond kunt u mij in het Holland House bereiken, dit
is een club van Hollanders die in Durban wonen, werken of varen voor
de R.I.L*.'
Het was een leuke avond waarop ik
enkele gepensioneerde zeelieden ontmoette die niet meer in Nederland
wilden wonen. Als ze zin hadden was er morgen koffie aan boord om
tien uur. Deze werd door Ron de voorman gemaakt en toen ze kwamen
moest hij dus bij zetten.
De telefoon ging. ASD met de vraag:
'Kapitein, hoe wilt u de bemanning samenstellen? Kan het Agentschap
daar ter plaatse u helpen of doen wij dat vanuit Amsterdam? Wanneer
ze daarheen vliegen, gaat dat zeker een week kosten.'
'Laten we rond de klok van tweeën weer
overleggen Jos. De marconist en de bootsman komen weer aan boord, dan
zijn er nog drie Nederlanders in dienst van Kees & Henk en volgens
hun zeggen kunnen zij het schip sturen.'
Terug in de messroom vroeg ik wie van
de heren er zin in een reisje naar Nederland had. Twee man voor de
machinekamer (MK) die met deze machine kunnen omgaan.
'U krijgt drie man op de plaat voor de
vuren.'
'Op de brug een man voor de navigatie,
het wordt 6 uur op 6 uur af en dan zullen we nog een kok moeten
hebben.'
Voor de MK meldden zich er dus drie.
'Ron, wil jij de heren de MK wijzen en
hun eventuele hut, ik ga naar de brug. Hiervoor waren twee
liefhebbers, beiden oud kapitein dus dat werd lucifers trekken.
Alle heren wilden na het zien van het
schip even hun vrouw bellen met de vraag of ze wel weg mochten.
Ron wilde mij even op de brug spreken:
'Kijk,' zei hij, 'we varen voor Kees & Henk, u moet
hun schip zó varen, ik heb de punten al in de kaart gezet:
- Eerste punt 80 mijl onder Cape Agulhas
- Tussen de eilandengroep Cabo Verde en Dakar door
- Vanaf daar op de 20° WL rechtuit
- U blijft 80 mijl uit de kust van Portugal en Spanje
- Als het kan bij donker door de Straat van Dover
Kaap Agulas |
Vuurtoren Kaap Agulas |
'Kijk Ron, als jij die punten in de
kaart hebt gezet kan je varen, dus waarom moest ik komen?' Daar komt
bij Ik moet in mijn leven twee dingen en dat is poepen en
doodgaan.
Ik ga nu even jouw Kees & Henk bellen en
daarna ASD. Jij en je maten gaan van boord!'
De mannen uit Utrecht verteld dat
Ík het schip navigeer en zeker niet een
opgelegde koers vaar. En zeker niet een koers van aan boord gezet
personeel dat op een andere loonlijst staat. 'Dit personeel moet
nu van boord, zo niet dan ga ik!'
Het gesprek met ASD had ongeveer
een zelfde strekking. Het schip zou hier in Durban bemand kunnen
worden als de retour ticket maar vergoed werd, we zouden dan a.s.
vrijdag weg kunnen.
Ron vroeg heel beleefd: 'Kapitein mag
ik ook met Kees & Henk bellen?'
'Natuurlijk mag dat, daar zijn
telefoons voor gemaakt.'
Even later stak hij zijn hoofd om de
deur: 'Kapitein, mijn bazen willen u even spreken.'
'Ja Kapitein, wij zijn handelaren en
hebben Ron en zijn vrienden in dienst voor het laden en lossen. Het
zijn ex-matrozen en vrienden van ons, zij wilden nog graag een
zeereis doen. Vandaar dat ze aan boord zijn. Dus vaar uw koers en
vertrek zo snel mogelijk. Het schip heeft al teveel vertraging opgelopen in Durban.'
'Nee
heren, uw personeel moet vandaag nog van
boord!'
'Mogen wij Ron nog even Kapitein?'
Toen hij uit de hut kwam zei hij: 'We
gaan van boord. Wilt u onze terugreis met verblijf aan de wal
regelen? Ik zie u weer in Rotterdam bij het lossen.'
'Dan nu graag jullie havenpas*
inleveren. Ik ga transport voor jullie regelen.'
Het MK personeel was rond, een van drie
mocht niet mee van zijn vrouw, van de twee oud kapiteins wilde er wel
een in de kombuis.
'Een dergelijke kans krijg je toch
nooit meer,' zeiden de heren, 'het doet ons aan onze tijd als
leerling-stuurman denken, geen elektronica op de brug maar een sextant en
een stuurkompas met peilkompassen op de brugvleugel.'
De bootsman had drie nieuwe matrozen,
evenals drie stokers (om de ketels op druk te houden) uit het
zeemanshuis meegenomen voor de reis, hij vond het betrouwbare
personen.
ASD zond een arbeidsovereenkomst per
telex. Deze werd in tweevoud overgetypt door het Agentschap voor de
reis Durban – Rotterdam. Betaling per zeedag, getekend door een
ieder. Rond mindernacht kroop ik in mijn kooi nadat ik de meiden had
gebeld en Manneke op zijn plaats had gezet. Hij waakte naast hun foto
en zei: 'Zo hoort het Papa.'
* Crew List = Een lijst behorend bij
het inklaren van het schip met: naam, geboortedatum, rang,
nationaliteit, nummer van het monsterboekje van betreffend
bemanningslid.
**Havenpas = Een pas die je toegang
geeft tot het haventerrein. In sommige landen is dit het
monsterboekje.
***R.I.L. = Royal
Interocean Lines
Recht
zo die gaat!
F.L .Woodleg