bij het scheepvaartmuseum

bij het scheepvaartmuseum
Als schipper van het V.O.C. schip de Amsterdam

vrijdag 8 januari 2016

Lichtschepen



We hadden het al eens gehad over het ontstaan van de navigatie in januari 2015.
Nu wil ik het eigenlijk even over de Nederlandse lichtschepen hebben.
Deze waren vroeger een belangrijk onderdeel voor de navigatie in de kustwateren. Ze lagen op posities waar men gevaar kon verwachten zoals bijv. zandbanken en ondiepten.
De Nederlandse schepen vielen onder het Directoraat–Generaal Scheepvaart en Maritieme Zaken, bij de bouw kregen ze een nummer. Door het rouleringssysteem i.v.m. het onderhoud kon het zijn dat de Terschellinger Bank op de plaats van de Texel lag of omgekeerd. Uiteraard veranderde men wel de naam op de romp van het schip.




De Texel lag voor de aanloop naar het Marsdiep met zijn Haakse gronden. De Texel met bouwnummer 11 is in de zware storm, die op 1oktober 1991 de Noordzee teisterde, van haar ankerketting geslagen om vervolgens op 2 oktober in de vroege ochtend te stranden op de Hondsbossche Zeewering. Bergers zagen geen kans haar te bergen en op 5 december was zij al gesloopt.
Het lichtschip met bouwnummer 10 ligt sinds 1996 als Texel gemeerd in de museumhaven Willemsoord in Den Helder.
De lichtschepen met de naam Noord Hinder en Goeree lagen voor de aanloop naar Hoek van Holland. De lichtschepen hadden een bemanning van elf man; een Kapitein, een stuurman, een hoofdmachinist, drie machinisten, drie lichtwachten, een scheepsjongen en uiteraard een Kok. Men liep een wacht van 4 uur op 4 uur af. Ook deden ze meteorologische waarnemingen, om het uur lichtten ze de kustwacht in over de weerssituatie per radio. Ook namen ze watermonsters i.v.m. de watervervuiling. Ze waren uitgerust met twee generatoren voor de stroomvoorziening. Voorzien van een lichtopstand met uiteraard hierop het licht, een mast voor de semafoor waar men stormwaarschuwingen in kon hangen, een misthoorn en een radiobaken met een vaste zendfrequentie in een morsecode. Schepen uitgerust met een radio-richtingzoeker konden hen peilen. Peilde een marconist of stuurman meerdere radiobakens dan verkreeg men een kruispeiling die in de zeekaart werd gezet, dit was dan de positie van het schip. Later kregen de lichtschepen een Racon baken* voorzien van een morseletter.


Deze stormwaarschuwing, hangend in de semafoor, zag men ook bij iedere haven die aan zee lag.
Door de moderne communicatie zijn ze verdwenen.
 Die van IJmuiden is een éénkamerhotel (klik!) geworden!


Op deze site (klik) kun je van alles zien en lezen over het lichtschip Noord Hinder. Veel foto's ook van het interieur. 

Om de twee weken werd de bemanning afgelost, ook werden ze dan voorzien van brandstof en verse proviand. Vaak hadden ze in de tijd dat de makreel zich op de Noordzee bevond, verse gerookte makreel voor de ruilhandel. Even stoppen, een paar flessen drank overreiken en wij hadden heerlijke gerookte makreel, zij een clandestiene borrel.
De Nederlandse lichtschepen op de Noordzee zijn nu verdwenen. De Noord Hinder met bouwnummer 9 werd in oktober 1979 verkocht en werd een winkelschip te Walsoorden. Op haar plek ligt nu een superlichtboei, haar Racon code is een T, in morse één lange streep. De West Hinder van België voor de aanloop naar de Westerschelde is in de zomer van 1992 vervangen door een toren met misthoorn, haar Racon baken zendt de letter W kort lang lang.
Hier en daar te lande liggen ze nu bij een nautisch museum, een enkel lichtschip werd restaurant. Loop er naar binnen, op het menu zal vast een Captains dinner staan. Eet smakelijk!


Positie lichtschepen voor de kust.


*Racon is een radarbaken dat door de zendimpuls van een in zijn buurt zijnd radar geactiveerd wordt. Het schip krijgt dan een peiling met afstand en weet gelijk zijn positie.


Recht zo die gaat!
F.L.Woodleg


1 opmerking:

  1. Hej Peter,
    Wat hebben ze leuke dingen gemaakt van die oude lichtschepen. Zou best wel eens in het 1kamerhotel willen logeren. Leuk stukje!

    Kram Els

    BeantwoordenVerwijderen