December 1970 - deel een

Kerstboom op de Dam.

In de donkere dagen na Centen Klaas had ik in de schoolbanken, die mij niet erg aanspraken, een Luduvudu tijd. Er moesten nieuwe banden komen voor mijn Solex, de voorband was te glad, de motor had geen grip meer op de te gladde band. Sinterklaas had dit over ‘t hoofd gezien en het was nu een fiets met hulpmotor geworden. Zij moest maar even naar Fred, de fietsenmaker van het Waterlooplein, hij verkocht in deze tijd ook kerstbomen. Ik had er twee voor hem afgeven bij Rode Janet en Blonde Aal.

De kerstboom op de Dam, een gift van Trondheim*, stond er al verlicht bij. De Bijenkorf was na vijf december ook compleet in kerstsfeer. Ik was er even doorheen gelopen om op de parfumerie afdeling twee flesjes L’Air du Temps van Nina Ricci te kopen. Ik zou er een versturen naar Hilary, de andere ging onder de kerstboom voor Janna. Ze werden mooi ingepakt door de dame achter de toonbank en ze wenste me een fijne kerst. Het was miezerig weer, geen winter, wel waterkoud. 

Er was een hogedrukgebied in opbouw boven Berlijn en als deze sterk genoeg zou worden kregen we winter in West- en Midden-Europa. Ik liep met de gedachten om maar een korte zeereis te gaan maken, als aflos Stuurman was er altijd wel een Stuurman die de feestdagen thuis wilde zijn. Gruno had geen schip voor een korte aflosperiode, evenmin bij Redwise.
Twee maanden vond ik te lang om van school weg te blijven. Ik wilde wel in het voorjaar examen doen. Weg uit die duffe schoollokalen.

‘Je zou Beck’s Scheepvaart in Groningen kunnen bellen,’ zei Janna, ‘zij doen toch korte reizen op de Noordzee?’

‘Als het lukt zal ik dan vragen of  je mee magen varen, als je tenminste wilt en kunt?’

‘Als dat zou mogen, dan vraag ik wel aan Rob of zijn broer Bob mijn plaats in mag nemen,’ zei Janna.

‘Dan ga ik vragen of iemand van Hammy z’n personeel de barbecue wil doen op de dagen dat ik er niet ben, er zit voldoende voorraad in de diepvries.’

Ik begon me beter te voelen. Nu de heer Folmer van Beck maar bellen, hij deed de personeelszaken. Even enkele beleefdheidsgegevens uitgewisseld. Mijn Stuurmans dispensatie was geldig tot 15 december 1970.

‘Als je deze verlengd krijgt dan heb ik wel een schip voor je,’ zei de heer Folmer.

De oude studievriend van Wilde Bill gebeld, hij zat bij de Scheepvaartinspectie op de Kop van de Zeedijk. Ik vroeg of hij mijn dispensatie mocht verlengen.

‘Geen punt, ik bel de heer Folmer wel om welk schip het gaat, ik zit de hele dag op kantoor Piet. Tot zo!’

Toen hij me mijn verlengde dispensatie overhandigde zei hij: ‘De volgende keer als ik je weer zie ben je wel in het bezit van een diploma voor Stuurman. Ik zag dat het dispensatie betrof voor de Vanguard, callsign PIDM.’

Vanuit De Druif belde ik Folmer dat mijn dispensatie was verlengd en dat ik zag dat het om de Vanguard ging.

‘Het is een nieuwbouw schip Stuurman, de proefvaart is 17 december. Graag woensdag de 16^e aan boord, in de loop van de dag ligt zij in Delfzijl in de Handelshaven. De kapitein is Van der Lee, de Machinist is Kwaak. Na de proefvaart gaan jullie in Ballast naar Caen, Normandië om draadrollen te laden voor Londen - Poplar Docks. De feestdagen liggen jullie over in Londen. Zoals het er nu uitziet worden jullie daar op vier januari gelost. Dan in ballast naar Antwerpen of Rotterdam, dan wil ik je daar wel weer aflossen.’

‘Nu mijn vraag meneer Folmer, mag mijn vriendin mee op deze korte reis?’

‘Ik ga met de Kapitein overleggen, als je niks meer van mij hoort is het goed. Zie ik jullie de 17^e op de proefvaart, tot dan.’

We gingen beiden onze overdracht regelen en koffers pakken.

‘Als we naar Londen gaan en daar de feestdagen over liggen, kunnen we dan naar Hilary?’

‘Ik zal haar nu bellen, zet de teller maar aan!’

Hilary was op dat moment gelegerd in het Royal Military Hospital nabij Colchester, ze zat bij de Royal Army Medical Corps (RAMC).

Embleem RAMC

Het kon soms wel eens even duren voor ik haar aan de telefoon kreeg als ze niet op haar kamer was.
Na twee doorschakelingen had ik haar aan de lijn en had ik haar uitgelegd wat ik de komende 3 à 4 weken zou gaan doen.

‘Jammer Peter, ik heb me vrijwillig in laten roosteren voor de kerst en voor oud en nieuw, ik kan het nu niet meer terugdraaien. Daarna ben ik twee weken vrij. Jullie zouden naar Colchester kunnen komen als jij van boord mag, het lijkt me leuk om Janna weer te zien. Er is hier een pension op de basis waar echtgenoten van in het leger zijnde personeelsleden mogen verblijven. Ik vraag mijn commandant of hier een uitzondering op gemaakt kan worden. Bel me op vanuit Caen Peter.’

Ik gaf de telefoon door aan Janna, dan kon zij afsluiten.

Vanguard (foto Tina)

Woensdag de 16e december rond de middag waren we aan boord, we konden gelijk beginnen. Janna ging de koffers uitpakken en de kooi op maken. De matrozen waren er al, ze waren al doende om de dekstores weg te werken, hierna de machinekamer stores, het bunkeren was al gedaan. Na de thee gingen we de proviand wegwerken, de kok was er nog niet. We lieten het maar in dozen staan. De spullen voor de koelkast en de vriezer vonden wel hun plaats. De potten en pannen met het bestek ook. De kapitein ging maar eens bellen met de heer Folmer waar de kok bleef, deze had maar bedankt. 

'Het verzoek aan u Stuurman om het koken waar te nemen, dit heeft u vroeger ook al eens op schepen van de rederij gedaan. Als hij morgen aan boord is krijgt u te horen wat de vergoeding wordt.'

‘Ziet u Kapitein, Janna en ik wilden de tijd dat het schip in Londen ligt graag van boord met uw goedvinden. Kan er dan iemand anders koken?’

‘Dit kunnen we oplossen,’ zei de Meester, mijn vriendin woont in Londen, ze is die dagen vrij en zal dan wel willen koken.’

‘Dit probleem is dan opgelost zei de Kapitein. Als je met lossen maar weer aan boord bent Stuur. Nu gaan we eten bij de Chinees, houd het eenvoudig, niet meer dan twee consumpties per persoon, ik moet om mijn voedingsgeld denken.’

Na terugkomst hielp Janna mij mee de proviand verder op te ruimen, zodat de volgende morgen de kombuis vrij was voor het cateringpersoneel, zij verzorgden ook ons ontbijt en de catering tijdens de proefvaart.

Donderdag de 17e om 10.00 uur waren alle gasten aan boord. ‘Voor en achter!’ werd er geroepen. We ontmeerden nog onder gezag van de Kapitein van de scheepswerf. Na een aantal proeven werd het schip overgedragen aan de rederij, van der Lee was nu Kapitein. Om 14.00 uur meerden we af, alle genodigden gingen van boord. Hendrikus Beck liep met de Kapitein alle certificaten door, op de brug ruimde ik de zeekaarten met boekwerken op. Janna was in de kombuis bezig met de voorbereiding voor onze warme maaltijd om 17.00 uur. De loods was voor 18.00 uur besteld en onder zijn aanwijzingen voeren we de Eems af.

In het journaal met als nummer 1 stond: 1e reis Delfzijl - Caen onder loods aanwijzingen de Eems af, helder zicht, radar bij. 21.20 uur, loods ging van boord nabij de Westerems boei, hier lag de Nederlandse loodsboot. 

Mijn wachten waren van 00.00 uur tot 06.00 uur en van 12.00 uur tot 18.00 uur. De matrozen liepen een wacht van 3 uur op, 6 uur af. Het was rustig weer. Janna zorgde voor de maaltijden, dit waren we met de heer Folmer overeengekomen. 

Bij zeeziekte van Janna zou ik koken op zee.

Zaterdag de 19e meerden we af tegen het einde van de middag, de eerste reis van de Vanguard zat er op.

Wordt vervolgd op 18 december...

* De kerstboom op de Dam was een gift van Trondheim aan de Gemeente, deze gaf haar weer aan het Leger des Heils. 

  Na 2000 kwam de kerstboom op de Dam uit de Duitse Ardennen, omdat de Noorse kerstboom steeds kleiner werd en vaak       gebroken takken had.

Recht zo die gaat!

F.L.Woodleg